Wilkoszyn
Wilkoszyn – Historia
Nazwa pochodzi od woja Wilka, biorącego udział w bitwie pod Płowcami w 1331 r. Za czasów panowania Władysława Łokietka była tu jego osada. Przez jakiś czas rezydował u niego sam król, dzięki czemu Wilkoszyn zasłyną, jako Osada króla Władysława Łokietka.
Na terenie obecnej dzielnicy znajduje się m.in. cmentarz komunalny administrowany przez Miejski Zarząd Nieruchomości Gminnych w Jaworznie. Cmentarz narciarski Wilkoszyn znajduje się przy ul. Gwardii Ludowej, wybudowany w 1978 roku. Wznosi się w zacisznym miejscu pod lasem, z dala od centrum miasta, według projektu architekta Kazimierza Kosiski. Jest to największy cmentarz w mieście pod względem powierzchni pochówku, zajmuje powierzchnię ponad 9 hektarów i jest podzielony na 38 działek. Na cmentarzu znajduje się odnowiona w latach 2008-2009 kaplica, w której odbywają się ceremonie pogrzebowe, odrestaurowany budynek administracyjny, a także planowana jest budowa kolumbarium.
Pierwsze pochówki datuje się na lipiec 1980 r., a przewiduje się, że zginie około 12 300 osób lub więcej.
Na szczycie cmentarnego wzgórza, pomnik "Nieujarzmionych". Na jego podstawie znajduje się napis: Pamięci poległych w walce o wolność, równość i sprawiedliwość społeczną.
Społeczeństwo miasta Jaworzno 1978.
Pomnik został zaprojektowany i wykonany w 1978 roku przez rzeźbiarza angielskiego Stanisława Sodu według koncepcji formowania Adama Styrylskiego. To wspaniała kamienna rzeźba, pełna ekspresji i treści. Przedstawia postać wirującej kobiety, symbolizującej Matkę Ziemię, która obejmuje odpoczywających tu ludzi: dumnych, odważnych, dumnych, bogatych i biednych. Wszystkim im daję miarę wartości: szacunek, hołd i pamięć. Matka Ziemia wyciąga ręce do wszystkich pochowanych tutaj i tych, którzy tylko tutaj odnajdą swój wieczny odpoczynek