Kapliczki, krzyże i figury przydrożne w Jaworznie

Przejdź do treści
Szczakowa
Szczakowa – Historia
 
Pierwsze wzmianki o osadzie Szczakowej pochodzą z XIV w. W 1767 r. uruchomiono tutaj pierwszą polską kopalnię węgla kamiennego. Od 1795 r. Szczakowa znajdowała się w zaborze pruskim, od 1807 r. w Księstwie Warszawskim, a od 1815 r. w Królestwie Polskim. W 1847 r. uruchomiono linię kolejową i wybudowano dworzec.
 
Nazwa: Parafia pw. Św. Elżbiety Węgierskiej
Data budowy: 1914r.
Położenie: Jaworzno, ul. Sobieskiego 1
Koordynaty GPS: 50.24004622256492, 19.29336191707702
Link do udostępnienia:
Historia:
Parafia św. Elżbiety Węgierskiej została erygowana 1 września 1914 roku. Wcześniej Szczakowa należała do Parafii pod wezwaniem św. Wojciecha w Jaworznie. Jednak zbyt duża odległość od kościoła parafialnego utrudniała wypełnianie obowiązku uczestniczenia w niedzielnej Eucharystii, szczególnie ludziom starszym. Dlatego postanowiono wybudować kaplicę. Rada Gminna wydając zezwolenie na założenie cegielni zobowiązała właściciela do ofiarowania na cel przyszłej kaplicy 5000 sztuk cegieł. Kaplicę budowano najprawdopodobniej w latach 1883-84. Kuria wyraziła zgodę na odprawianie w niej niedzielnych Mszy świętych.

W niedługim czasie okazało się, że kaplica jest zbyt mała, aby mogła pomieścić wszystkich wiernych. Dlatego w 1895 roku zawiązał się komitet budowy kościoła, który wystąpił do Kurii z prośbą o wyrażenie zgody na budowę kościoła i usamodzielnienie się Parafii. 28 czerwca 1898 roku odpowiednie władze wyraziły zgodę na budowę kościoła parafialnego w Szczakowej. Poświęcenia kamienia węgielnego odbyło się 18 września 1898 roku. Obok kamienia węgielnego wmurowano akt erekcyjny. Napisano w nim m.in., że „kościół powstał, aby uczcić i potomności przekazać wdzięczną pamięć wielkodusznej Cesarzowej Elżbiety, najdostojniejszej małżonki Cesarza i króla Franciszka Józefa, zgasłej przed ośmioma dniami. Oddano tę wznosić się mającą świątynię Pańską pod opiekę św. Elżbiety, królowej węgierskiej, a patronki nieodżałowanej Cesarzowej".

Nazwa: Kaplica św. Stanisława Biskupa i Męczennika
Data budowy: 1883 roku.
Położenie: przy dzisiejszej ul. Stefana Batorego
Koordynaty GPS: 50.25123529408928, 19.311232748827674
Link do udostępnienia:
Historia:
Kapliczka św. Stanisława Biskupa i Męczennika położona przy dzisiejszej ul. Stefana Batorego.
Jej budowę rozpoczęto w 1883 roku.
Powstała na planie prostokąta, w stylu eklektycznym. Została przykryta dwuspadzistym dachem.
W bocznych ścianach umieszczone cztery okna o ostrołukowych kształtach.  Do ściany frontowej dobudowano
czworoboczną wieżę zakończoną strzelistym  hełmem.
Na ścianie ołtarzowej zawieszono obraz św. Stanisława Biskupa i Męczennika, patrona kaplicy.

 

Nazwa: Kapliczka Matki Bożej
Data budowy:
Położenie: ul. Koszarowa   , Jaworzno
Koordynaty GPS: 50.24178041461865, 19.29240011544379
Link do udostępnienia:
Historia:
Kapliczka Grota Matki Bożej



Nazwa: Kapliczka Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży
Data budowy:
Położenie:
Koordynaty GPS: 50.24056038634987, 19.29099186310528
Link do udostępnienia:
Historia:
W latach 1935 - 39 istniała przy parafii liczna grupa młodzieży, która zrzeszona była w Katolickim Stowarzyszeniu Młodzieży. KSM podzielony był na męski i żeński. W organizacji tej istniały również miała sekcje: krajoznawcza i sportowa. W 1945 roku KSM reaktywowano, i postawiła sobie mała słupową kapliczkę w miejsce dawniejszej, którą zburzono w 1939 roku. W 1948 organizacja przestała istnieć. Kapliczka ma wymiary 1x1x3 z jedną małą wnęką. Pod nią napis 1935 r. KSM. Co roku jest odnawiana. Stoi na rozwidleniu ulic z Jaworzna do Dworca PKP i do Pieczysk.



Nazwa: Pomnik Kolejarzy w Jaworznie
Data budowy: 1966r
Położenie: Jaworzno, ul. Jagielońska
Koordynaty GPS: 50.24330666197142, 19.294964341598927
Link do udostępnienia:
Historia:
W dzielnicy Szczakowa przy ulicy Jagiellońskiej, w pobliżu rzeki Kozi  Bród znajduje się aluminiowy krzyż, czasza na okrągłej szerokiej stopie  oraz prostokątny murek z tablicą:
Straceni kolejarze prowadzili w okresie  okupacji akcje dywersyjne, wykradając przewożone towary, dokonując  zniszczeń, uszkodzeń i sabotaży. Niemcy systematycznie wykrywali  sprawców, których torturowano, więziono, a ostatecznie skazywano na karę  śmierci. 14 stycznia 1942 roku przy budynku starej rzeźni w Szczakowej,  dokonano publicznej egzekucji 22 skazańców. Miała to być przestroga dla  miejscowej ludności, wzmocniona dodatkowo rozwieszonymi na terenie  miasta plakatami informującymi, o straceniu robotników kolejowych.  W efekcie jednak mieszkańcy tym usilniej prowadzili działalność  konspiracyjną i dokonywali kolejnych sabotaży. 29 kwietnia 1944 roku  Niemcy ponownie przeprowadzili publiczną egzekucję, tym razem powieszono  6 kolejarzy z Długoszyna.
1 września 1966 r. ustawiono symboliczny  krzyż upamiętniający powieszonych robotników. Pomnik Kolejarzy  w miejscu kaźni stanął w roku 1979, a w 1998 ufundowano i poświęcono  nową tablicę z nazwiskami ofiar, wykonaną z granitu.


Copyright ©: Edi
Wróć do spisu treści