Ciężkowice
Ciężkowice – Historia
Ciężkowice zostały założone w XIII wieku. Nie jest wykluczone, że w tym czasie należały do małopolskiego rodu Świebodziców-Gryfitów, a później trafiły w ręce benedyktynek tynieckich z klasztoru w Staniątkach Konrad Mazowiecki. Potwierdza to bulla papieża Innocentego IV z 1253 roku.
Wieś Ciężkowice od czasów Jana Długosza aż do XX w. należała do
parafii św. Wojciecha w Jaworznie. Położona była w północno ? zachodniej
granicy województwa krakowskiego.
Nazwa: Parafia pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy
Data budowy: 1934r.
Położenie: Jaworzno, ul. Ks. Andrzeja Mroczka 48
Historia:
Na przełomie XVIII i IX w. na miejscu obecnego kościoła przodkowie wybudowali kaplicę poświęconą św. Rozalii z Palermo, patronce broniącej przed zarazą i różnymi zagrożeniami. W 1903 r. kaplicę powiększono lecz nadal mogła pomieścić tylko siedemdziesiąt osób.
Większe uroczystości odbywały się przy ołtarzu polowym. W roku 1921 dokonano drugiej rozbudowy kaplicy w kościółek o wym. 20m x 7m. Wybudowano i ogrodzono wówczas plebanię. Ogrodzono cmentarz i wybudowano na nim kaplicę. Przy tak rozbudowanym kościele mieszczącym już czterysta osób powstała nowa parafia (23.10.1921 r.)
Powołania do życia nowej parafii i poświęcenia kościoła dokonał JE biskup Anatol Nowak sufragan krakowski. Nowopowstała parafia liczyła 2600 wiernych, a jej pierwszym proboszczem został ks. Andrzej Mroczek wikariusz z Jaworzna. Oficjalnie parafia zaczęła funkcjonować 1.11.1921 r.
W latach 1924 27 trwały prace przygotowawcze pod budowę nowej świątyni. W sierpniu 1928 r. powstały fundamenty. Dopiero pięć lat później zaczęto wznosić mury według projektu krakowskiego architekta profesora Wojtyczki.
W wigilię uroczystości św. Rozalii tj. 3.09.1933 r. JE Arcybiskup Adam Stefan Sapieha dokonał poświęcenia kamienia węgielnego pod ołtarzem. 23.12.1934 r. ks. Prałat S. Skoczyński poświęcił ołtarz, a ksiądz A. Mroczek odprawił pierwszą mszę św. w nowym kościele, który za patronkę przybrał Matkę Bożą Nieustającej Pomocy. Dopiero w 1975 r. dobudowano wieżę. Miejscowe grono pedagogiczne ufundowało obraz przedstawiający wizerunek Patronki (1936 r.) namalowany przez malarza B. Rutkowskiego. Natomiast 21 marca tego roku odbyły się pierwsze misje święte, w czasie których zawierzono parafian pod opiekę Matki Bożej Nieustającej Pomocy.
Wykorzystując po budowie kościoła materiały budowlane 24.08.1946 r. rozpoczęto budowę domu parafialnego. 20.10.1946 r. JE Arcybiskup Sapieha dokonał konsekracji ołtarza i kościoła.
18.12.1960 r. odszedł do Pana ks. Prałat Andrzej Mroczek, którego odwiedził JE Biskup Karol Wojtyła 30 listopada. Już wówczas ks. Prałat był ciężko chory. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 21 grudnia, a Jego ciało pogrzebano na miejscowym cmentarzu parafialnym.
Do dnia 17 sierpnia 1961 r. w parafii duszpasterzował ks. J. Sopicki, który został przeniesiony do parafii Kozy, a na jego miejsce JE Arcybiskup Eugeniusz Baziak wyznaczył ks. Kazimierza Ciubę, wikariusza z Wadowic.
W 1954 r. parafia otrzymała relikwie bł. Bronisławy i św. Andrzeja Boboli.
W czterdziestą rocznicę poświęcenia kościoła (1974r.) Ciężkowice odwiedził JE Kardynał Karol Wojtyła, który udzielił sakramentu bierzmowania oraz poświęcił figurę Chrystusa Króla.
Z chwilą utworzenia nowej diecezji tj. 25.03.1992 r. miasto Jaworzno, a w tym parafia Ciężkowice przestała należeć do diecezji krakowskiej i weszła w skład diecezji sosnowieckiej. Biskupem nowej diecezji został JE Adam Śmigielski.
Z dniem 1 sierpnia 1995 r. JE biskup Adam Śmigielski zwolnił z obowiązków proboszcz ks. Kanonika Kazimierza Ciubę, który pozostał w parafii w charakterze rezydenta. Zmarł 17 kwietnia 1996 r. Uroczystości pogrzebowe odbyły się w Liszkach 20 kwietnia, którym przewodniczył JE Kardynał Franciszek Macharski. Na jego miejsce JE Biskup A. Śmigielski mianował ks. Bronisława Saługę, który 25 listopada 1997r. otrzymał tytuł honorowego kanonika Kapituły kolegiackiej św. Wojciecha.
Powołania do życia nowej parafii i poświęcenia kościoła dokonał JE biskup Anatol Nowak sufragan krakowski. Nowopowstała parafia liczyła 2600 wiernych, a jej pierwszym proboszczem został ks. Andrzej Mroczek wikariusz z Jaworzna. Oficjalnie parafia zaczęła funkcjonować 1.11.1921 r.
W latach 1924 27 trwały prace przygotowawcze pod budowę nowej świątyni. W sierpniu 1928 r. powstały fundamenty. Dopiero pięć lat później zaczęto wznosić mury według projektu krakowskiego architekta profesora Wojtyczki.
W wigilię uroczystości św. Rozalii tj. 3.09.1933 r. JE Arcybiskup Adam Stefan Sapieha dokonał poświęcenia kamienia węgielnego pod ołtarzem. 23.12.1934 r. ks. Prałat S. Skoczyński poświęcił ołtarz, a ksiądz A. Mroczek odprawił pierwszą mszę św. w nowym kościele, który za patronkę przybrał Matkę Bożą Nieustającej Pomocy. Dopiero w 1975 r. dobudowano wieżę. Miejscowe grono pedagogiczne ufundowało obraz przedstawiający wizerunek Patronki (1936 r.) namalowany przez malarza B. Rutkowskiego. Natomiast 21 marca tego roku odbyły się pierwsze misje święte, w czasie których zawierzono parafian pod opiekę Matki Bożej Nieustającej Pomocy.
Wykorzystując po budowie kościoła materiały budowlane 24.08.1946 r. rozpoczęto budowę domu parafialnego. 20.10.1946 r. JE Arcybiskup Sapieha dokonał konsekracji ołtarza i kościoła.
18.12.1960 r. odszedł do Pana ks. Prałat Andrzej Mroczek, którego odwiedził JE Biskup Karol Wojtyła 30 listopada. Już wówczas ks. Prałat był ciężko chory. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 21 grudnia, a Jego ciało pogrzebano na miejscowym cmentarzu parafialnym.
Do dnia 17 sierpnia 1961 r. w parafii duszpasterzował ks. J. Sopicki, który został przeniesiony do parafii Kozy, a na jego miejsce JE Arcybiskup Eugeniusz Baziak wyznaczył ks. Kazimierza Ciubę, wikariusza z Wadowic.
W 1954 r. parafia otrzymała relikwie bł. Bronisławy i św. Andrzeja Boboli.
W czterdziestą rocznicę poświęcenia kościoła (1974r.) Ciężkowice odwiedził JE Kardynał Karol Wojtyła, który udzielił sakramentu bierzmowania oraz poświęcił figurę Chrystusa Króla.
Z chwilą utworzenia nowej diecezji tj. 25.03.1992 r. miasto Jaworzno, a w tym parafia Ciężkowice przestała należeć do diecezji krakowskiej i weszła w skład diecezji sosnowieckiej. Biskupem nowej diecezji został JE Adam Śmigielski.
Z dniem 1 sierpnia 1995 r. JE biskup Adam Śmigielski zwolnił z obowiązków proboszcz ks. Kanonika Kazimierza Ciubę, który pozostał w parafii w charakterze rezydenta. Zmarł 17 kwietnia 1996 r. Uroczystości pogrzebowe odbyły się w Liszkach 20 kwietnia, którym przewodniczył JE Kardynał Franciszek Macharski. Na jego miejsce JE Biskup A. Śmigielski mianował ks. Bronisława Saługę, który 25 listopada 1997r. otrzymał tytuł honorowego kanonika Kapituły kolegiackiej św. Wojciecha.
Nazwa: Kapliczka słupowa
Data budowy:
Położenie: Jaworzno, ul. Zdrojowa na Bagienku
Historia:
Bagienko jest ostatnim przystankiem autobusowym w Ciężkowicach. Tuż na zakręcie w stronę Boru Biskupiego po prawej stronie znajduje się kapliczka o wymiarach 1x1x4 m z dwuspadowym dachem, krytym obecnie papą. Bagienko jest nazwą osady jaka tu istniała już w XII wieku. Kapliczkę postawili sobie kopacze w XVI wieku z rodu Grabaniów. Jeszcze dziś mówi się o Grabańce, miejscu gdzie mieszkał woj łokietkowy zwany Grabania. On to w XIV wieku był kopaczem galeny i własnym sprzężajem odwoził urobek na dwór w Krakowie. Jeden z Gra- baniow przyjaźnił się z biskupem Felicjanem Sza- nawskim. Po 1820 roku kapliczkę przerobiono i umieszczono w niej św. Barbarę. Rzeźba zniknęła w czasie okupacji. Po 1945 roku kapliczkę odnowiono i do wnęki wstawiono figurkę Matki Bożej z Lourdes. Niedaleko stąd płynie strumień zwany Żabni- kiem, gdzie w 1900 roku istniała kopalnia węgla kapitalisty z Wiednia Maksa Beera.
Wśród mieszkańców Grabańki krążyła nabożna pieśń:
"Wśród kwiatów i zieleni
Kapliczka przydrożna
O zdrowaś do Boga prosi
Matka niebieska".
Nazwa: Kapliczka na Mostkach
Data budowy:
Położenie: Jaworzno, ul. Grabańka 20
Historia:
Dwa kilometry od kościoła w kierunku Luszowic, istniała osada zwana Mrowcami, jako że w XIV wieku mieszkali tu górnicy galmanu, zwani mrowcami, a nawet krupkami. Przypuszczać należy, że osada istniała już w XIII wieku. Na Mostkach mieszkali Krupkowie zwani też mrowcami czyli krzątający się jak mrówki po ziemi. Osadę spalili Szwedzi w czasie najazdu w 1656 roku. Od tego czasu osada nie odbudowała się. Obecnie jest tu kilka domostw pod lasem. Przy drodze jest słupowa kapliczka o wymiarach 1,3x1x4 m do dachu dwuspadowego gontowego, obecnie betonowego Od frontu były trzy wnęki, górna na kaganek, w środkowej większej była rzeźba, poświęcona św. Janowi Nepomucenowi, zaś na dole była wnęka na kwiaty Według relacji najbliższych mieszkańców była tu rzeźba „Frasobliwego” z latarką w ręku, upadającego pod ciężarem krzyża. Rzeźbę skradli zbieracze, obecnie jest tu krzyżyk i gliniane garnuszki na kwiaty. Kapliczka jest odnowiona i pobielona. Rozciąga się stąd malowniczy widok na Beskid Żywiecki, Stara legenda mówi, że za panowania Kazimierza Jagiellończyka królowa Zofia spotykała się z kopaczami galeny i tu razem ze swoją synową Elżbietą Rakuską i królewską drużyną przyjmowały od gwarków miód, wosk i wonności ziołowe .
O tej kapliczce tak napisał:
„Wznieśli w Ciężkowicach
Panu Bogu w darze
Przydrożną kapliczkę
Pracowici dularze...”
Poeta-górnik Wojciech Baran
Nazwa: Kapliczka powstańców na Kulidze
Data budowy: 1830-1864
Położenie: Jaworzno,
Koordynaty GPS:
Link do udostępnienia:
Historia:
Kolejna kapliczka znajduje się po prawej stronie drogi z Wilkoszyna do Ciężkowic. Jest to kapliczka słupowa z 1795 r., o wymiarach 2x2x4 m, z dwuspadowym dachem. Od strony drogi ma dużą wnękę z małym ołtarzykiem typu gotyckiego. Od 1974 roku był tu mały cmentarzyk, na którym mieszkańcy Jaworzna chowali powstańców z oddziałów Tadeusza Kościuszki. Po 1864 roku pochowano tu kilku powstańców od Kurowskiego i jakoby tu był pochowany porucznik Clericci z Bergamo z oddziałów Francesco Nullo, który zmarł od ran po bitwie pod Krzykawką. Pochowano ich przy kapliczce cmentarnej, za którą w 1900 roku przebiegał tor kolejowy Jaworzno-Ciężkowice. W 1980 roku właściciel posesji odnowił kapliczkę. Ta kapliczka posiada bogatą historię przekazywaną jedynie ustnie z pokolenia na pokolenie. Poetka i pisarka tak o tej kapliczce napisała:
„Kochajcie ten cmentarz
Tu leżą bracia powstańcy
To cmentarz stary
On kryje kości,
Braci jednej wiary
Bohaterów mężnych
Synów siermiężnych
Kochajcie ten cmentarz
M.I.
Nazwa: Kapliczka
Data budowy:
Położenie: Jaworzno, ul. Ciężkowicka (Guzik)
Koordynaty GPS:
Link do udostępnienia:
Historia:
kapliczka w kształcie litery “T” z wejściem, czterema oknami i wnęką nad drzwiami. Dach dwuspadowy. Zaniedbana przez właścicieli posesji. Właściciel zburzył ją w 1977 roku, jednak ze względu na jej znaczenie postawił w tym miejscu małą słupową. Zburzona miała wymiary 5x2x3 m do dachu. We wnętrzu już nic nie było.
Nazwa: Kapliczka ,, Jezu Ratuj Nas’’
Data budowy:
Położenie: Jaworzno, ul. ks. Mroczka
Koordynaty GPS:
Link do udostępnienia:
Historia:
Kapliczka – Ciężkowice u. ks. Mroczka ,, Jezu Ratuj Nas’’
Nazwa: Kapliczka słupowa
Data budowy: XV i XVI wieku
Położenie: Jaworzno, ul. Luszowickiej
Koordynaty GPS:
Link do udostępnienia:
Historia:
Krupka Kapliczka słupowa usytuowana przy ul. Luszowickiej w dawnej osadzie kopaczy. Postawiona prawdopodobnie na przełomie XV i XVI wieku. Murowana potynkowana, kryta dachem siodełkowym.
Nazwa: Krzyż - Boża Męka
Data budowy:
Położenie: Jaworzno, obok ul. Wygoda
Koordynaty GPS: 50.2381970503637, 19.227338343636948
Link do udostępnienia:
Historia:
Krzyż - Boża Męka