Kapliczki, krzyże i figury przydrożne w Jaworznie

Przejdź do treści
Bory
Bory – Historia
Nazwa Bory pochodzi od lasów borowych, które w dużej mierze porastają tą dzielnicę, szczególnie na granicy z Jeleniem. Od północy graniczy z dzielnicą Śródmieście, od południowego zachodu z dzielnicą Stara Huta, od południowego wschodu z dzielnicą Byczyna oraz od wschodu z dzielnicą Jeziorki.
Nazwa: Parafia pw. Miłosierdzia Bożego
Data budowy: 2000 r.
Położenie: Jaworzno, ul. Niemcewicza 11
Koordynaty GPS: 50.182740433954855, 19.2850535422109
Link do udostępnienia:
Historia:
Salka  katechetyczna
Pomysł powołania placówki duszpasterskiej na Borach sięga lat 50.  Wówczas myślano już o wybudowaniu tutaj kościoła lub kaplicy. W roku  1955 mieszkańcy Borów zakupili obraz Pana Jezusa Miłosiernego i  umieścili go w kaplicy Krzyża św. w jaworznickiej kolegiacie oddając już  wtedy Bory pod opiekę Miłosierdzia Bożego.
 W 1963 roku przy ul. Granicznej założono salkę katechetyczną, w której  odprawiano Msze św. dla osób starszych i chorych oraz odbywały się   lekcje religii. Salka stanowiła prywatną własność państwa Nowaków,  którzy udostępniali ją nieodpłatnie. Opiekę nad salą sprawowała Janina  Kugler.
W 1978 roku obchody jubileuszu 15-lecia salki uświetnił swoją obecnością  kardynał Karol Wojtyła. Była to jedna z ostatnich wizyt przed wyborem  na papieża.
W tym czasie mieszkańcy dzielnicy Bory - administracyjnie należeli do  parafii św. Katarzyny w Jaworznie. Charakterystyczne dla tego okresu  było "polowe święcenie pokarmów". Wierni przynosili koszyki i gromadzili  się w dwóch miejscach: obok salki katechetycznej oraz na  tzw. pastwiskach, obok punktu omłotowego.
Święcenie pokarmów pod gołym niebem jest dla ks. Janickiego okazją  wspomnień Żywiecczyzny, gdzie rozpoczynał swoją posługę duszpasterską  oraz rodzinnych Przytkowic, gdzie nadal święcenie pokarmów odbywa się na  placu przed kościołem.

Kaplica
W drugiej połowie lat 80-tych kard. Franciszek Macharski ustanawia  na Borach ośrodek duszpasterski.  Z inicjatywy dziekana, ks. Juliana Bajera rodzi się myśl wybudowania  kościoła lub kaplicy, a pieczę nad budową oraz posługę duszpasterską   powierzono ks. Stanisławowi Janickiemu.
 
W 1987 roku, przy ul. Niemcewicza na Borach  zakończono budowę  kaplicy. Pierwsza Eucharystia zostaje odprawiona  w Pasterkę 1987 r.  Odtąd rozpoczyna się już prawdziwe duszpasterstwo w jaworznickiej  dzielnicy - Bory. Obraz Jezusa Miłosiernego zostaje przeniesiony do nowo  wybudowanej  kaplicy. Gdy okazuje się, że kaplica jest zbyt mała, by pomieścić wiernych -   rada parafialna i ks. Janicki w roku 1993 podejmują decyzję:  "budujemy nową świątynię". Wobec takich okoliczności ordynariusz sosnowiecki, bp Adam Śmigielski  10 sierpnia 1994 roku ustanawia na Borach parafię pw. Miłosierdzia  Bożego.  W jej skład wchodzą Bory, tzw. Fińskie Domki oraz Osiedle "Pod Skałką". Od tej chwili pierwszy proboszcz, ks. Stanisław Janicki rozpoczyna  integrację wspólnoty oraz dzieło wznoszenia domu Bożego. Rosną mury  świątyni.  Parafianie i proboszcz pragną, aby pierwszą Pasterkę odprawić w murach  nowego kościoła w Świętym Roku Jubileuszowym. Tak też się stało.

Kościół
Niedziela, 17 grudnia 2000 r. to dla parafii pw. Miłosierdzia Bożego w Jaworznie-Borach data,  która złotymi zgłoskami powinna być odnotowana w parafialnych kronikach.  Podczas uroczystej Mszy św. ordynariusz sosnowiecki, bp Adam Śmigielski dokonał wmurowania  aktu erekcyjnego i kamienia węgielnego w mury budującej się świątyni oraz poświęcił kościół  i tabernakulum, w którym od tej chwili już na zawsze zamieszka Bóg pod postaciami chleba i wina.
Atmosfera świąt Bożego Narodzenia udzielała się każdemu. Ksiądz Biskup korzystając z okazji życzył  wszystkim uczestnikom Świętej Liturgii pokoju i radości oraz wspaniałych przeżyć Bożonarodzeniowych przy wspólnym,  wigilijnym stole. A Księdza Proboszcza czekała jeszcze jedna miła niespodzianka. Ordynariusz sosnowiecki,  mając na uwadze jego wielki trud w dziele wznoszenia świątyni oraz niezaprzeczalne zasługi dla tej parafii, mianował  go kanonikiem honorowym kapituły jaworznickiej. Nominację tę wierni poparli burzą oklasków.
W sierpniu 2001 roku ks. bp. ordynariusz Adam Śmigielski skierował do   pracy duszpasterskiej w Parafii Miłosierdzia Bożego na Borach  wikariusza ks. Artura Seweryna.

Poświęcenie dzwonów
6 kwietnia 2003 r. biskup sosnowiecki Adam Śmigielski poświęcił trzy dzwony  wykonane w ludwisarni Felczyńskich w Gliwicach.  Największy z nich "Św. Katarzyna" ważący 350 kg został ufundowany przez nieżyjącą już Katarzynę Biśta z rodziną.  Drugi co do wielkości dzwon ważący 220 kg i odwołujący się do Miłosierdzia Bożego  "Jezu, ufam Tobie" ufundował architekt Jacenty Grelowski z żoną i dziećmi.  Trzeci dzwon o wadze 100 kg "św. Stanisław" zakupiony z ofiar parafian i proboszcza ks. Stanisława Janickiego, jest wotum za 750-lecie kanonizacji św. Stanisława.
Wkrótce po poświeceniu zamontowano dzwony w przygotowanej wieży i od  tej pory rozlega się ich głos. W tygodniu codziennie o godz. 7.00, 12.00  oraz 19.00 dzwon "św. Stanisław" wzywa wiernych do modlitwy  Anioł Pański. W niedziele i święta wszystkie trzy dzwony sygnalizują, że  za pół godziny rozpocznie się Msza św.
 
Z roku na rok zmienia się wystrój kościoła. Sukcesywnie są wykonywane  prace, tak widoczne jak np. posadzka, obłożenie kolumn czy schody  zewnętrzne, ale również prace wykończeniowo-remontowe mniej widoczne ale  niezbędne.
W dniu 21 marca 2007 roku - na zakończenie rekolekcji wielkopostnych -  ksiądz Antoni Sławiński - sercanin z Tarnowa - dokonał poświęcenia  Krzyża Misyjnego.

Poświęcenie Ołtarza
W niedzielę 18 listopada 2007 roku J.E.Ks.Bp Piotr Skucha o  godz.16.00 odprawił w naszej parafii Mszę św. podczas której dokonał  poświęcenia ścian ołtarza głównego i oświetlenie główne.
 
Ołtarz główny wykonany z marmuru, wyróżniają trzy części. W  środkowej części nad tabernakulum znajduje się witraż z wizerunkiem Pana  Jezusa Miłosiernego a nad witrażem - znak Ducha św. Po jednej stronie  widnieje wizerunek św. Siostry Faustyny a po drugiej Sługi Bożego Jana  Pawła II, natomiast poniżej rycin z wizerunkami znajdują się  relikwiarze.
Nazwa: Krzyży Misyjny
Data budowy: 21.03.2007 r.
Położenie: obok kościoła pw. Miłosierdzia Bożego w dzielnicy Bory
Koordynaty GPS: 50.182740433954855, 19.2850535422109
Link do udostępnienia:
Historia:
Krzyż został zbudowany w 2007 r.
na krzyżu zostały wygrawerowane napisy.

Treść tabliczek:
I Rekolekcje Wielkopostne 21.03.2007 r.
II Misje Święte 11.12.2010 r.
III Peregrynacja Wielkopiątkowego Krzyża Papieskiego 30.03.2022 r.

Z inicjatywy Ks. kan. proboszcza Stanisława Janickiego i przy współudziale
Stowarzyszenia Arka Ocalenia
ufundowało  Krzyż oraz tabliczki pamiątkowe
Nazwa: Kapliczka Matki Bożej Niepokalanej na Równej Górce
Data budowy: 1794 r.
Położenie: Jaworzno, ul. Insurekcji Kościuszkowskiej
Koordynaty GPS: 50.19379807969278, 19.292584277910787
Link do udostępnienia:
Historia:
Kapliczka znajduje na Równej Górce się przy  drodze z Rogatki do Jeziorek. Sto lat temu był tu brzozowy gaj, ale od czasów  zbudowania kopalni „Kameralna” drzewa wycięto, a kapliczka została na wzgórku.  Tu zbierali się powstańcy i stąd wyruszyli pod dowództwem płk. Linowskiego by 24  marca 1794 roku stanąć na krakowskim rynku. Natomiast w 1846 roku Józef Patelski  zgromadził przy kapliczce liczny oddział kopaczy, z którymi pomaszerował do  Edwarda Dembowskiego.

Kapliczka była odnawiana przez emerytowanego górnika nazwiskiem Skuciński, jako  że jego dziadek był jednym z powstańców styczniowych. Kapliczka na Równej Górce  jest bardzo cennym zabytkiem. Posiada wnękę, w której była cenna płaskorzeźba,  ale źli ludzie ją wykradli. Na dachu czworograniastym jest umieszczony krzyż na  małym cokole.

W 2020 r. dokonano  generalnego remontu Kapliczki Matki Bożej Niepokalanej.
Kapliczka prezentuje się całkiem okazale i znów stała się charakterystycznym  obiektem dla całej dzielnicy, wartym uwagi nie tylko ze względu na swoje walory  sakralne, ale też historyczne.
Obecnie we wnęce znajduje się figura Matki Bożej Niepokalanej

 
Z inicjatywy i przy współudziale  
Stowarzyszenia Arka Ocalenia, NSZZ Solidarność w Jaworznie, Stowarzyszenia Katolickie Przyjaźń
W 2020 r. dokonano renowacji Kaplicy oraz ufundowano tablicę pamiątkową.
Miejsce to jest objęte Mecenatem:
Stowarzyszenia Arka Ocalenia, NSZZ Solidarność w Jaworznie, Stowarzyszenia Katolickie Przyjaźń

Równa Góra (318 m n.p.m.)
Na terenie łąk powyżej zabudowań blokowych znajduje się wzniesienie tzw. Równa Górka.  Jest to miejsce odbywających się mszy a w szczególności święcenia  pokarmów wielkanocnych.
Pagóry jaworznickie „Są to pojedyncze pagóry i stoliwa zbudowane z wapieni i dolomitów triasowych, w których   podłożu występują węglonośne skały karbońskie. W sensie   geologicznym są to zręby tektoniczne, między którymi   występują kotlinowate obniżenia wypełnione osadami   czwartorzędowymi.
Nazwa: Krzyż Stojałowczyków na Równej Górce
Data budowy: 1921 r.
Położenie: Jaworzno, ul. Insurekcji Kościuszkowskiej
Koordynaty GPS: 50.19464976908313, 19.293142177366352
Link do udostępnienia:
Historia:
Na   szczycie Równej Góry stoi drewniany krzyż z betonową   podmurówką i tablicą pamiątkową.
Krzyż ten związany jest z postacią księdza Stanisława   Stojałowskiego (zwany „Krzyżem Stojałowczyków”). W latach   1896 – 1906 był wielokrotne w Jaworznie. Organizował tu   górnicze wiece, na których domagał się od dyrekcji kopalni,   węgla dla najbiedniejszych mieszkańców Jaworzna. W   przeciwnym wypadku groził strajkiem górników. Założył własna   partię – Stronnictwo Chrześcijańsko – Ludowe. Był posłem do   władz Austriackich. Społeczeństwo Jaworzna postawiło mu   pomnik (mieszczący się przy rogu ulic Plac Św. Jana i Św.   Barbary obok Kolegiaty Św. Wojciecha i Św. Katarzyny).   Górnicy w 1921 r. postawili symboliczny krzyż na Równej   Górze, który istnieje do dziś. Młodzież na własnych   ramionach niosła ten krzyż od Kościoła św. Wojciecha na   wzgórze. W okresie okupacji Niemcy kazali go zniszczyć. W   1945 na nowo postawiono tu krzyż. Tutaj Jaworzniccy harcerze   zapalali ogniska, organizowali majówki i wieczornice. Stąd   jest malowniczy widok na jaworznicka dolinę.
„Dziejopis umrze, pergamin zbutwieje,
Ale krzyżami napisane dzieje
Z pamięci ludzkiej nie łatwo zaginą.
Krzyże stawiamy, by uczynić zadość
Pamięci zmarłych drogich nam braci
Dziwne te krzyże, dziwne te mogiły
Po polskiej ziemi rozrzucone wszędzie
Przyszłości w nich żyje i długo żyć będzie”
                  (Władysław Syrokomla)

Miejsce to jest  objęte Mecenatem:
Stowarzyszenia  Katolickie Przyjaźń Jaworznicka, Stowarzyszenia Arka Ocalenia.
Nie dokonano renowacji Krzyża Stojałowczyków, planowany jest renowacja w 2025 r.

Równa Góra (318 m n.p.m.)
Na terenie łąk powyżej zabudowań blokowych znajduje się wzniesienie tzw. Równa  Górka.  Jest to miejsce odbywających się mszy a w szczególności święcenia  pokarmów wielkanocnych.
Pagóry jaworznickie „Są to pojedyncze pagóry i stoliwa zbudowane z wapieni i dolomitów triasowych, w których podłożu występują węglonośne skały karbońskie. W sensie geologicznym są to zręby tektoniczne, między którymi występują kotlinowate obniżenia wypełnione osadami czwartorzędowymi.
Nazwa: Kapliczką Matki Boskiej Ostrobramskiej u podnóża Równej Górki
Data budowy: 1838 r.
Położenie: Jaworzno, ul. Insurekcji Kościuszkowskiej
Koordynaty GPS: 50.19849876503276, 19.290827055704483
Link do udostępnienia:
Historia:
U podnóża Równej  Górki  znajduje się Kapliczka Matki Boskiej Ostrobramskiej tzw. ‘’Kapliczka  Byrczków’’, pochodzi prawdopodobnie z XVII wieku. Według źródeł historycznych  uległa ona zniszczeniu, a odbudową w 1838 r. zajęła się właśnie rodzina  Byrczków, jako podziękowanie za szczęśliwy powrót braci Byrczków z powstania  listopadowego. Według niektórych podań wspomniana rodzina miała zginąć w 1864 r.  w wyniku potyczki z Austriakami.
 
We wnęce kiedyś  znajdowała się rzeźba Chrystusa Frasobliwego z latarnią w ręku i wskazywała  drogę górnikom jak szli do pracy. Kapliczka jest murowana, kwadratowa, dach  namiotowy zwieńczony krzyżem.
W miejscu gdzie stoi kapliczka, miałoby się znajdować cmentarz powstańców.
Kapliczka była odnawiana przez emerytowanego górnika nazwiskiem J. Byrczek.
   
Z inicjatywy i przy współudziale  
Stowarzyszenia Arka Ocalenia, NSZZ Solidarność w Jaworznie
W 2021r dokonano renowacji Kapliczki oraz ufundowano tablicę pamiątkową.
Miejsce to jest objęte Mecenatem:
Stowarzyszenia Arka Ocalenia, NSZZ Solidarność Miasta Jaworzna

Równa Góra (318 m n.p.m.)
Na terenie łąk powyżej zabudowań blokowych znajduje się wzniesienie tzw. Równa Górka.  Jest to miejsce odbywających się mszy a w szczególności święcenia  pokarmów wielkanocnych.
Pagóry jaworznickie „Są to pojedyncze pagóry i stoliwa zbudowane z wapieni i dolomitów triasowych, w których   podłożu występują węglonośne skały karbońskie. W sensie geologicznym są to zręby tektoniczne, między którymi występują kotlinowate obniżenia wypełnione osadami  czwartorzędowymi.
Nazwa: Krzyż Braci Pytlów na Równej Górce
Data budowy: 1922 r.
Położenie: Jaworzno, lekko na północ od Równej Górki
Koordynaty GPS: 50.196534487966794, 19.293904719469566
Link do udostępnienia:
Historia:
Na Równej Górki znajduje się murowany krzyż. Postawiony został w roku 1922 roku  przez górników, jako krzyż dziękczynny dla braci: Jana i Ludwika Pytlów, którzy  zginęli zasypani w wyrobisku w dniu 05.VIII. 1922 r.
Miejscowe  kopalnie, powstałe w latach zaborów, były własnością zagranicznych spółek.  Największą z nich była austriacka spółka Jaworznickie Gwarectwo Węglowe. W lipcu 1919 roku konsorcjum, składające się z gminy Kraków, gminy Lwów, Banku  Przemysłowego i Banku Krajowego, odkupiło udziały w Gwarectwie od  dotychczasowych właścicieli. Na czele nowych władz spółki stanął dr Jan Kanty  Steczkowski. W czerwcu 1922 roku spółka zmieniła nazwę na Jaworznickie Komunalne  Kopalnie Węgla S.A., a jej kopalnie przyjęły polskie nazwy Józef Piłsudski i  Tadeusz Kościuszko. Późniejsze wysokie bezrobocie spowodowało, że zaczęło  kwitnąć samodzielne wydobycie węgla w biedaszybach i jego sprzedaż. Węgiel  wydobywano ze zgłębionych płytkich szybików. Ilość biedaszybów sięgnęła dwustu,  zatrudnienie znajdowało w nich do 400 osób. Dochodziło do licznych wypadków,  często śmiertelnych. Biedaszyby zlikwidowano ostatecznie w 1937 roku.
Krzyż został opatrzony tablicą informacyjną.

Miejsce to  jest objęte Mecenatem:
Stowarzyszenia Arka Ocalenia, NSZZ Solidarność Miasta Jaworzna.
W 2021 r. dokonano generalnego remontu Krzyża Braci Pytlów.

Równa Góra (318 m n.p.m.)
Na terenie łąk powyżej zabudowań blokowych znajduje się wzniesienie tzw. Równa  Górka.  Jest to miejsce odbywających się mszy a w szczególności święcenia  pokarmów wielkanocnych.
Pagóry jaworznickie „Są to pojedyncze pagóry i stoliwa zbudowane z wapieni i dolomitów triasowych, w których podłożu występują węglonośne skały karbońskie. W sensie geologicznym są to zręby tektoniczne, między którymi występują kotlinowate obniżenia wypełnione osadami czwartorzędowymi.
Nazwa: Kapliczka
Data budowy:
Położenie: Jaworzno, ul. Hetmańska 82
Koordynaty GPS: 50.17880823921898, 19.27342991904231
Link do udostępnienia:
Historia:
Kapliczka na posesji murowana z białej cegły, daszek dwu spadowy

Nazwa: Krzyż
Data budowy:
Położenie: Jaworzno, ul. Krakowska  
Koordynaty GPS: 50.17974117845024, 19.291403834405966
Link do udostępnienia:
Historia:
Krzyż drewniany z tabliczką

 
Nazwa: Kapliczka wnękowa
Data budowy:
Położenie: Jaworzno, ul. Chrzanowska 57
Koordynaty GPS: 50.17961999115127, 19.30111616494298
Link do udostępnienia:
Historia:
Kapliczka wnękowa Matki Bożej

Copyright ©: Edi
Wróć do spisu treści